Weet jij jouw triggers?

Je hebt bepaalde dromen. Je hebt ze al een tijdje, maar het lukt je maar niet om ze te halen. Je kent de quote vast wel ‘Als je doet wat je altijd deed, krijg je wat je altijd kreeg’.

Het is jouw persoonlijkheid die je persoonlijke realiteit creëert. Het zijn jouw gedachten en gevoelens die maken dat je bepaald gedrag wel of niet laat zien en dit leidt vervolgens weer tot bepaalde resultaten. Om andere resultaten te krijgen, zou je dus een andere persoonlijkheid moeten ontwikkelen. Maar dit is natuurlijk niet zo makkelijk, want de hele dag zit vol met allerlei triggers…triggers die ervoor zorgen dat het lastig is om bijvoorbeeld ander gedrag te laten zien.

Triggers

Een trigger is een prikkeling die onze gedachten en handelingen beïnvloedt. De hele dag door krijgen we prikkels van mensen, gebeurtenissen en omstandigheden die ons kunnen veranderen.

Triggers zijn vaak onverwachts en komen plotseling voorbij. Word je dus ook bewust welke invloed onze omgeving op ons gedrag heeft. We hebben een doel, maar bij het minste of geringste worden we weer afgeleid.

Ik kan je nu alvast aangeven dat het veel inspanning kost om te stoppen met iets te doen in onze comfortzone (omdat het pijnloos en vertrouwd is) en te beginnen aan iets lastig dat op lange termijn in ons voordeel is. Weet dus ook dat als je nu vol goede moed aan de slag gaat om je doelen te bereiken, je brein (innerlijke criticus) met allerlei argumenten gaat komen waarom je het beter niet kunt doen. Iedereen heeft dit, ook ik. Ben je bewust van de stem, maar ga toch door.

Een ander kan je de gedragsverandering niet opleggen, maar dit moet vanuit jezelf komen. Gedragsverandering vraagt om zelfdiscipline en zelfbeheersing. Zelfdiscipline verwijst naar het bereiken van gewenst gedrag en zelfbeheersing verwijst naar het vermijden van ongewenst gedrag. Zelfdiscipline is het consequent herhalen van positieve handelingen.

Patronen en gewoonten

Een patroon wordt gevormd door dag in dag uit, week in week uit maand in maand uit jaar in en jaar uit hetzelfde verhaal te horen of dingen te doen. Dit wordt allemaal opgeslagen in je onderbewuste. Uiteindelijk leiden je patronen tot automatisch gedrag ofwel een gewoonte.

Ons gedrag is voor een groot deel automatisch omdat ons brein continu op zoek is naar manieren om energie te besparen. Zonder gewoonten zou ons brein overweldig zijn door alle input die het krijgt en beslissingen die het moet maken. Het zorgt er dan voor dat we mentaal verlammen. We moeten dus nieuwe gewoonten gaan creëren.

Een patroon vorm zich dus ook door continue herhaling. Eerst groeien er nieuwe verbindingen in je brein, dan worden deze verbindingen sterker en op den duur zijn deze verbindingen zo snel en sterk dat je na een tijdje hier niet eens meer over nadenkt en het gewoon doet. De actie wordt geautomatiseerd wat dus ook weer energiebesparing oplevert. Het brein is lui en altijd op zoek naar de makkelijkste weg. De actie is dus een gewoonte geworden. Soms weet je onderbewuste het beter dan je bewustzijn. Ik heb namelijk wel eens dat ik een telefoonnummer ofzo niet weet. Ik weet dat als ik toch begin met intypen, dat mijn patroon het overneemt. Ineens ‘weet’ je het nummer weer.

“De truc tot succes is het kiezen van de juiste gewoonte”- Gary Keller

Kortom: een gewoonte is een automatisch programma dat in je hoofd afdraait en waarop je acteert zonder na te denken. We hebben allemaal automatisch gedrag, en dat is maar goed ook. Hier komt de term automaticity om de hoek kijken. Dit houdt kortweg in dat het brein automatische systemen creëert om zo energie te kunnen besparen. Gelukkig maar, want stel dat je iedere dag opnieuw moet leren fietsen, lopen, …

Als ik je vraag van A naar B te gaan en op te schrijven welke handelingen je allemaal verricht, vergeet je waarschijnlijk de helft. Of denk eens terug aan je eerste rijles. Je moest bewust sturen, richtingaanwijzer aanzetten, schakelen, afstand houden, op jouw weghelft blijven, spiegelen. En nu, sta je hier allemaal nog bij stil wanneer je autorijdt of doe je dit onbewust? Je herkent het vast wel…je bent met de auto onderweg naar je bestemming. Eenmaal daar aangekomen vraag je je af hóe je daar bent gekomen. Je onderbewustzijn (je automatische patronen) heeft de auto bestuurd.

Soms heb ik ook wel eens dat ik iets op een andere plaats heb gezet en toch loop ik dan de eerste paar keer toch weer verkeerd. Dit zijn allemaal gewoonten die opgeslagen liggen in het onderbewustzijn.

Je moet opzettelijk, bewust tegen de gewoonte ingaan. Ze gaan nooit helemaal weg. Ze verliezen wel kracht na verloop van tijd. Je kunt het zien als zwemmen of fietsen, als het er eenmaal zit, verlies je het niet. Maar dat is ook logisch. Het kost te veel energie om iedere keer als je een tijdje iets niet hebt gedaan om het dan weer opnieuw te moeten leren.

Goede en slechte gewoonten

Je brein weet het verschil niet tussen een goede of een slechte gewoonte. Vanuit het perspectief van het brein is het gewoon een actie die zo efficiënte mogelijk moet worden uitgeoefend.
Vaak zie je dat een slechte gewoonte vaak oppopt als je bijvoorbeeld dronken bent of als je gestrest bent.

Een gewoonte bestaat eigenlijk uit drie delen;
1. de aanleiding (triggers)
2. de routine
3. de beloning.

Als we dit maar vaak genoeg doen dan worden deze drie associaties (aanleiding, routine/actie en beloning) in elkaar verweven. Dopamine leidt tot verwachtingen en verlangens. Dus als de aanleiding er is, voelen we meteen een sterke drang om de beloning te halen en komen we dus in actie.

Om je gewoonte te veranderen moet je je eerst bewust worden van deze drie onderdelen. Als we ons hier bewust van zijn kunnen we dit gaan aanpassen. De ‘aanleiding’ is meestal het beginpunt. Bijvoorbeeld; je koopt iedere week in dezelfde winkel wat lekkers. Als je in die winkel bent, móet je wat lekkers kopen. Oplossing: Je moet dus niet naar die winkel gaan. Of een mooi voorbeeld dat op mij persoonlijk van toepassing is; Als er chips in de kast ligt, moet de zak open. Koop ik geen chips, mis ik het ook niet.

Een aanrader om te lezen op dit gebied is het boek (hoe kan het ook anders) ‘Triggers’ van Marshall Goldsmith.

Probeer je deze week eens bewust te zijn wat het gewoontegedrag is dat jij laat zien wat misschien wel eens de oorzaak zou kunnen zijn dat jij je dromen nog niet hebt waargemaakt.