Hoe ontstaat je zelfbeeld?
Een lief meisje, een echt dierenvriend en ze wist wat ze wilde (en dat was haar zin). Dit omschrijft in een notendop wel wie ik was toen ik nog erg jong was. Als ik mijn zin niet kreeg, werd ik boos en moest die energie ergens heen dus schopte ik de gaten in de deuren of smeet ik alles kapot wat voor het grijpen lag. Van veel dingen had ik achteraf uiteraard spijt.
Dit veranderde toen ik op de basisschool zat. We woonden in een klein dorp en ik was de enige in de klas. Echt waar! Eerst eigenlijk met twee, maar die jongen ging verhuizen naar een ander dorp. Dit had een groot effect op mij en hoe ik mezelf zag. Maar hoe ontstaat je zelfbeeld nu eigenlijk?
Halverwege de basisschool kwam er een nieuw meisje op school en werd ik buitengesloten. Het beste wat ik kon doen was gewoon stil zijn en niet opvallen. Dit werd mijn nieuwe staat van zijn. Jaren heb ik zo geleefd. Er zijn me dingen geflikt die ik nu nooit meer zou tolereren, maar toen ik jong was, was het ‘bewaren van de lieve vrede’ belangrijker.
Iedereen ging in een dorp verderop naar de middelbare school. Ik juist niet. Ik wilde weg van de anderen en mijn eigen plan trekken. Ik koos er dan ook voor om in Tilburg naar de middelbare school te gaan. Hier ontmoette ik nieuwe vriendinnen. Vriendinnen die vandaag de dag nog steeds vriendinnen zijn. Toen zag ik in dat het ook anders kon.
Nu is het niet zo dat ik allerlei trauma’s heb opgelopen hoor, maar naarmate ik meer aan mijn persoonlijke groei ben gaan werken, merkte ik dat mijn zelfbeeld heel anders is dan dat anderen mij zien.
Hoe ontstaat je zelfbeeld?
De ervaringen uit mijn verleden hebben ertoe geleid dat ik bepaalde interpretaties heb gedaan over mezelf, namelijk:
- ik ben niet goed genoeg
- ik mag er niet zijn
- mijn aanwezigheid wordt niet op prijs gesteld
- anderen zijn belangrijker dan ik
- en nog veel meer in deze categorie
Vervolgens zijn dat de verhalen die ik mezelf, weliswaar onbewust, ben gaan vertellen. En als je een verhaal maar blijft herhalen, dan wordt het een overtuiging. Je komt dan in een soort van infinity loop terecht, want de verhalen die ik mezelf vertelde versterkte mijn identiteit en doordat ik bewijzen in mijn realiteit zag, bevestigde dit mijn verhalen weer.
Bang om fouten te maken
Ik was altijd bang om fouten te maken. Mijn man kon zich soms ook verbazen dat ik moeite had met keuzes maken en zo besluiteloos kon zijn. Eigenlijk gewoonweg ook omdat ik bang was de verkeerde keuze te maken. Ik voelde me vaak niet goed genoeg, zocht vaak de goedkeuring van anderen, had moeite met ontvangen, moeite met hulp vragen, moeite met fouten toegeven, moeite met grenzen stellen en moest altijd gelijk hebben. Totdat ik inzag dat dit allemaal tekenen zijn van een laag zelfbeeld.
Ik leerde van mijn toenmalig coach, Jim Fortin, dat mijn zelfbeeld (identiteit) mijn leven bepaalt. En dat dit zelfbeeld niets meer is dan een opeenstapeling van alle verhalen die ik me in het verleden heb verteld. Je identiteit overschaduwt altijd je potentie. Maar die potentie wilde eruit.
Hij vertelde ook dat ‘Life is this way or that way because you tell yourself it’s this way or that way’. Met andere woorden, jij spreekt je leven in bestaan met de verhalen die jij jezelf vertelt.
Andere verhalen
Toen ik in 2016 voor mezelf begon, merkte ik dat mijn verhalen me in de weg zaten. Als ondernemen moet je juist zichtbaar zijn en je uitspreken.
Ik besloot dat het tijd werd voor andere verhalen. Want andere verhalen is een andere realiteit. Maar dit was in de praktijk nog niet zo makkelijk.
Veranderen is moeilijk omdat:
- Voorspelbaarheid
Je brein houdt van voorspelbaarheid. Dit bevestigt vervolgens weer je identiteit. We willen namelijk lekker blijven wie we zijn, want als we blijven hoe we zijn, weten we wat er morgen weer gaat gebeuren en dit voelt veilig. - Zelfverificatie
Je ‘zoekt’ situaties die je identiteit bevestigen. - Desintegratie angst
We weten niet wat ons te wachten staat als we veranderen. Als we gaan veranderen, verliezen we een deel van onze huidige identiteit. Dit is spannend en we worden bang.
Maar weet dat deze verhalen ervoor zorgen dat zo ons zelfbeeld ontstaat.
Succes is een kwestie van karakter
Ik besefte me dat niets wat me ooit is overkomen echt controle over me heeft. Het zijn de verhalen die ik mezelf heb verteld over een situatie die ik de controle heb laten nemen.
De afgelopen jaren heb ik hard gewerkt aan mijn verhalen en mijn groei. Niet altijd even makkelijk, maar zo waard.
Ik voel me beter dan ooit. Ik heb het gevoel dat ik mijn unieke plek weer inneem van toen ik nog een klein meisje was. Niet die van gaten in de deur enzovoorts maar van iemand die weet wat ze wil. Ik voel me oprecht gelukkig en voel me vrij. Niet alleen in tijd, maar ook vooral van al die stemmen in mijn hoofd dat ik niet goed genoeg ben. Niet altijd hoor, want dit is een proces en af en toe popt er nog een oude overtuiging op. Zeker nu we tijdelijk bij mijn ouders wonen en ik in de omgeving ben die me destijds triggerde. Maar nu ben ik me bewust van wat er gebeurt en dat dit alleen maar automatisch gedrag is en geen waarheid.
Mijn nieuwe zelfbeeld
Nu voel ik steeds meer wat anderen al lang zien. Ik ben weer terug in mijn eigen kern en dit voelt zo fijn, als thuiskomen.
Vanuit deze unieke plek ben ik steeds vaker in staat keuzes te maken die passen bij mij en niet bij wat ik denk dat anderen van mij willen zien of horen. Ik houd ervan om te leren, te creëren, te groeien en mensen te motiveren. Dit komt nu allemaal samen in het werk wat ik doen.
Nu help ik mensen (vooral ondernemers) om anders naar de wereld en vooral zichzelf te kijken zodat ze veel meer richting aan zichzelf, hun leven en hun bedrijf kunnen geven. Ik laat mensen oude verhalen en gewoonten loslaten en nieuwe verhalen formuleren zodat ze een beter, gelukkiger en vrijer leven kunnen leiden.
Mij tip aan jou is dus ook dat je let op je gedachten want deze bepalen je leven en focus je op de vraag: ‘Welk verhaal zou ik hebben als ik al had wat ik graag zou willen?’
Kun je wel wat hulp gebruiken? Ik help je graag.
En … als ik het kan, kun jij het zeker.
En over dat lieve meisje dat weet wat ze wilt… die weet dat ze tot alles in staat is… met een ‘my way or the highway’-mentaliteit? Dat is mijn lieve kleine meisje India. Mijn vader lacht altijd als hij haar ziet ‘Net Anja vroeger’, zegt hij dan. In het begin kon ik echt botsen met India, maar nu weet ik waarom. Zij laat zien wat ik al die jaren heb verstopt.